Agenda
2023 tweede helft
De Zen Spirit online ochtend zazen van maandag t/m vrijdag van 7 – 8 uur.
Het blijkt een hele fijne verbindende manier te zijn om de dag mee te beginnen samen met anderen, ongeacht de fysieke afstand. Je kunt dagelijks meedoen, regelmatig of af en toe. Alles is goed.
Ieder komt en gaat in stilte. Er is dus geen begeleiding met woorden. Twee periodes stille zitmeditatie (zazen) afgewisseld met langzame loopmeditatie (kinhin).
Van maandag t/m donderdag wordt afsluitend de Hartsoetra in het sino Japans gezongen. En op vrijdag wordt geëindigd met de Metta chant: het lied van liefdevolle vriendelijkheid, waarmee we goede wensen schenken aan onszelf en de wereld om ons heen.
Annetje Jikai Brunner Sensei (Zen Spirit Groningen) en Elly Nanshin Kluytmans (Zen Spirit Rosmalen) hosten deze online bijeenkomsten. Kees Sōshin Hagenaar van de Arnhemse sangha vervangt hen zonodig.
Als je niet eerder hebt meegedaan kan je bij hen de Zoomlink opvragen. Verder is aan- of afmelden niet nodig.
Locatie: online, na eerste aanmelding ontvang je een Zoom link
Data & tijden: elke werkdag van 7.00 – 8.00 uur.
Kosten: deelname is gratis
Aanmelden en informatie: Annetje Jikai info@dewerkschuur.nl
of Elly Nanshin zenrosmalen@hotmail.com
Het gaat om twee periodes zitmeditatie in stilte van elk 25 minuten. Tussendoor is er 10 minuten om te rekken, strekken of even meditatief te wandelen. Je kunt eventueel ook alleen met de eerste zitperiode meedoen.
Als je nog geen meditatie-ervaring hebt en toch mee wil doen, stuur dan van tevoren een mailtje naar Els om iets eerder af te spreken voor een korte instructie: elsvegter@gmail.com
Zorg zelf voor je eigen meditatiekussen of –bankje, vouwkrukje of klapstoel, voor voldoende warme kleding en iets om op te zitten.
Mocht het bij slecht weer – zoals harde regen of onweer – niet doorgaan, dan wordt dit op de dag zelf uiterlijk om 18.00 uur gemeld in de groepsapp van ZomerAvondZen / Zen Spirit Arnhem.
Aanmelden voor deze (bestaande) groepsapp kan bij Els: 06-30493114
Locatie
Park De Gulden Bodem achter de picknicktafel, zie plattegrond.
Parkeren kan op de parkeerplaats tegenover Huis Zypendaal Zijpendaalseweg 44. Vandaar trapje op, langs het kunstwerk en vervolgens naar links.
Tijden
Elke woensdag van 28 juni t/m 30 augustus van 19.30 – 20.30 uur
Kosten
Deelname is gratis
Informatie
Els: elsvegter@gmail.com of 06-30493114
Deze wekelijkse meditatie van Zen Spirit bestaat uit zazen, loopmeditatie, soetra zingen en dharmales óf persoonlijk gesprek met Irène Sensei.
Het programma verschilt per week: De ene week is er eerst een zitperiode, gevolgd door dharmales en eindigend met zitmeditatie. De andere week zijn er drie zitperiodes, afgewisseld met loopmeditatie. Op die avond is er ook gelegenheid voor een kort persoonlijk gesprek met Irène Sensei als ondersteuning van je zenbeoefening.
Het samen mediteren in een groep op een vaste tijd is uitnodigend om er ook echt aan toe te komen meditatie een plaats in ons leven te geven. Deelnemers ervaren de stimulans en verbondenheid bij het samen mediteren en doen inspiratie op bij de dharmalessen en de persoonlijke begeleiding.
Deze doorgaande groep zenmeditatie is bedoeld voor mensen met (enige) meditatie-ervaring.
Lees meer over Zenmeditatie op deze website.
Locatie:
Kastanjelaan 33, 6828 GJ Arnhem
In deze woonwijk geldt betaald parkeren. Gratis parkeren kan bijvoorbeeld ten zuiden van de Johan de Wittlaan.
Zowel parkeergarage Musis Sacrum (‘s avonds 50 ct per uur) als station Velperpoort en het Centraal station liggen op loopafstand van de Kastanjelaan.
Datum en tijden
6 september t/m 20 december 2023.
Woensdag van 19.30 – 21.30 uur
Geen zen op 18 oktober
Kosten (incl.21% BTW)
€ 100 standaard bedrag voor 15x
€ 70 voor 8x of reductie bedrag 15x
Reductie in overleg
Een losse keer ter kennismaking: € 5 (in een envelop met je naam erop)
Graag op NL49ASNB 0707099919 t.n.v. I.V.M. Bakker-Zen Spirit met vermelding: Zen Arnhem sept-dec 2023
Info
arnhem-nijmegen@zenspirit.nl (Lucien Nenren)
info@zenspirit.nl / 06-10510433 (Irène Sensei)
Annuleren
Annuleren kan kosteloos tot de eerste meditatiebijeenkomst van het seizoen. Zie je na de start van het seizoen af van deelname, dan wordt het volledige tarief in rekening gebracht waarvoor je je hebt opgegeven.
Opgave
In de zentraditie wordt het werken met een koan gebruikt als middel om de zenstudent een spontaan inzicht te laten ervaren, dat buiten het rationele denken om gaat. Al eeuwen lang worden daarvoor oude koan collecties gebruikt, zoals bijvoorbeeld ‘De Poortloze Poort’.
Roshi’s Eve Myonen Marko en Egyoku Nakao hebben in 2022 een verzameling hedendaagse koans verzameld: ‘The book of householder koans’. Dit werd onlangs vertaald door een team van Zen Spirit (o.a. Eef Yuman Heinhuis en Lucien Nenren Staarink) als: ‘Het boek van alledaagse koans; Ontwaken in een wereld vol verplichtingen’. Het zijn herkenbare situaties en uitdagingen die voorkomen in ons gewone leven, zoals werk, relaties, opvoeden, verlies, ziekte, ouderdom en sterven. Kortom: we kunnen het leven zelf gaan zien als een koan.
Op 21 mei gaat Eef Heinhuis in gesprek met Eve Marko over dit boek bij het online platform 30Now. Irène Bakker zal deze sessie inleiden en hosten.

“Wie niet kan vergeven, sluit zijn hart”
(Inayat Khan)
Tijdens deze dagen kunnen we ervaren dat vergeving werkelijk een kracht is, die ons hart weer kan openen. En daardoor bevrijden we in de eerste plaats onszelf!
Iemand anders of jezelf vergeven is niet makkelijk en vraagt tijd en moed. Je kunt niet vergeven totdat je dat wilt. En alleen jij weet of en wanneer je kunt vergeven. Dat moet een persoonlijke keus zijn die in vrijheid is genomen. Ook om vergeving kunnen vragen is een proces dat veel kanten heeft en tijd vraagt.
Vergeven is niet het ontkennen, maar juist erkennen wat is gebeurd en daardoor het ‘verhaal’ en de pijn achter je te kunnen laten.
Verzoening met wat is geweest verzacht de pijn die we vaak al lang met ons meedragen. Zowel vergeven als vergeving krijgen werkt bevrijdend. Het helpt om weer anders in het leven te gaan staan, los van bitterheid of wrok.
Naast o.a. (schrijf)oefeningen en geleide meditaties zullen we mediteren en in stilte wandelen. De periodes van stilte hebben een heilzaam effect op een proces van loslaten en opnieuw beginnen, met een geopend hart!
Reactie van een deelnemer: “Door wat je vertelde ontstond bij mij meteen al openheid en het vertrouwen om dit proces aan te gaan, o.a. in de schrijfoefeningen. Al met al vond ik het een boeiende en bevrijdende workshop.”
Locatie:
Franciscushuis, Gravenallee 30, 7591 PE Denekamp, Tel. 0541-753256
Het verblijf is in mooie 1-persoonskamers met eigen badkamer. Als je een kamer met iemand wilt delen kan je dat op het inschrijfformulier aangeven.
Datum en tijden:
Vrijdag 26 mei start programma 14.30 uur (aankomst vanaf half 2) tot maandag 29 mei (2e Pinksterdag) 15 uur
Kosten workshop:
€ 150 of bij reductie: € 85 (inclusief 21% btw)
Verblijfskosten:
€ 255,30 zowel voor 1-persoonskamer als gedeelde kamer, inclusief toeristenbelasting, beddengoed en handdoeken
Betaling:
het totale bedrag graag voor 5 mei betalen op ASN NL49ASNB0707099919 t.n.v. IVM Bakker, Haalderen, met vermelding: ’Vergeving’
Annuleringsregeling
Tot 2 weken vóór aanvang van de workshop kan je kosteloos annuleren. Daarna ben je 50% van de kosten verschuldigd. Bij annulering binnen een week voor aanvang wordt 100 % in rekening gebracht.
Als je zelf voor een plaatsvervanger zorgt of iemand van de wachtlijst kan jouw plaats innemen, dan hoef je alleen € 20 administratiekosten te betalen.
PS Het is het overwegen waard om bij je (doorlopende) reisverzekering ook een annuleringsverzekering af te sluiten.
Opgave: de ‘Kracht van Vergeving’ heeft inmiddels plaats gevonden.
Decennia lang trok Roshi Joan Halifax met een team van westerse en plaatselijke gezondheidswerkers naar afgelegen gebieden in Nepal om medische en paramedische zorg te bieden. Annegré Bosman ging in 2019 mee met de ‘Nomads Clinic en maakte er de documentaire “Into the heart of the Mountain” over.
Op 10 juni komt Joan Halifax naar Amsterdam voor de première van “Into the heart of the Mountain” in het Eye Filmmuseum in Amsterdam.
Joke Joko Potjewijd van de Arnhemse Zen Spirit Sangha heeft als kinderarts twee keer meegedaan aan deze ‘Health Camps’ in Nepal.
Voor de masterclass voorafgaand aan de vertoning van de film is maar een beperkt aantal plaatsen beschikbaar, dus wacht niet met bestellen van je ticket.
Sinds begin 2023 kan bij Zen Spirit online deelgenomen worden aan de open koan studiegroep ‘Het Verborgen Licht’, die geleid wordt door Els Nyozen Vegter.
Elke maand wordt via Zoom gezamenlijk met een nieuwe koan uit ‘Het Verborgen Licht’ gewerkt.
‘Het Verborgen Licht’ is een moderne koan collectie – samengesteld door Florence Caplow en Susan Moon – en omvat ‘100 verhalen van 25 eeuwen verlichte vrouwen’.
Het blijkt een inspirerend proces te zijn om op deze manier met een koan te werken. De Zoom bijeenkomsten gaan daarom ook in het najaar door, namelijk op 18 september, 9 oktober, 20 november en 11 december 2023.
Els Nyozen: “Een week voor iedere bijeenkomst wordt per e-mail gedeeld welke koan uit de rijke collectie van ‘Het Verborgen Licht’ centraal zal staan. We dompelen ons onder in de koan met behulp van ‘Lectio Divina’ en maken daarnaast gebruik van intuïtief schrijven. Er is ook gelegenheid om nieuwe inzichten naar aanleiding van de koan met elkaar te delen”.
Iedereen is van harte welkom, ook mensen die niet aangesloten zijn bij Zen Spirit. Je kan per keer besluiten of je mee wilt doen. Ervaring met koans of het boek zelf is niet noodzakelijk.
Locatie: na eerste aanmelding ontvang je een Zoom link
Data: 18 september, 9 oktober, 20 november en 11 december 2023
Tijden: 20.00 uur tot circa 21.00 uur.
Kosten: deelname is gratis
Aanmelden en informatie: Els Nyozen: elsvegter@gmail.com of 06-30493114

In het boeddhisme wordt een typologie gebruikt die ‘de vijf boeddha families’ wordt genoemd en die in het westen is geïntroduceerd door Trungpa Rinpochee. Het is een indeling waarin vijf energieën worden onderscheiden, die ieder hun eigen wijsheidsaspecten hebben, zoals bijv. de helderheid van de Vajra familie.
Deze energieën zijn in ieder van ons in meerdere of mindere mate aanwezig. Zij kunnen herkend worden doordat kwaliteiten als zijn, denken, voeden, verbinden en actie meer op de voorgrond treden. Zo is bij de ene mens meer de denkende en bij een ander meer de voedende of juist meer de verbindende energie aanwezig.
Als deze vrij stromende energieën gestold zijn / vast zitten ontstaat een meer neurotische of ongezonde uitingsvorm. Dan kan de verbindende vitaliteit en passie van de Padma familie zich bijvoorbeeld gaan uiten als behaagzucht, bezitsdrang of manipulatie.
Tijdens deze sesshin – die weer in onze geliefde Pauenhof wordt gehouden – staan deze vijf boeddha families / vijf wijsheden centraal. Er wordt o.a. gebruik gemaakt van Voice Dialogue en het door Dennis Genpo Merzel ontwikkelde Big Mind–Big Heart proces. Met behulp van deze ervaringsgerichte methode kunnen we zowel onze wijsheid en kracht als de ongezonde aspecten gaan zien en omarmen. Hierdoor kan meer inzicht en balans ontstaan in deze energieën, waardoor we ons leven wakkerder en vollediger kunnen leven vanuit een onmetelijke geest en een grenzeloos hart. Met wijsheid èn compassie!
Voor nieuwe mensen is er zaterdagmiddag na de lunch eerst een introductie over de zenvorm, met daarna inleiding over zowel het Big Mind-Big Heart proces als de vijf wijsheidsenergieën. De stilte gaat in na het avondeten.
Tijdens de sesshin is er een intensief schema met zit- en loopmeditatie, service, samu (werkmeditatie), lichaamswerk en persoonlijk gesprek met Irène Kaigetsu Sensei, Annetje Jikai Brunner Sensei en dharmaholder Greta Etsudo Antuma.
Elke dag doen we een Big Mind sessie, waarbij dieper ingegaan wordt op ons onderwerp, wat vervolgens geïntegreerd kan worden tijdens de meditatie. Ook lopen we in stilte in de natuur.
Aan het einde van de sesshin is er een bijzondere, gecombineerde Jukai / Shukke Tokudo ceremonie, waarbij enkele sanghaleden de leefintenties aannemen, vernieuwen c.q. verdiepen.
Deze sesshin (intensieve zen retraite) vindt weer plaats in het mooi gelegen Tibetaanse klooster de ‘Pauenhof’, net over de grens bij Arnhem / Nijmegen (ca 1,5 uur van Utrecht). Zie www.pauenhof.de
Er wordt heerlijk vegetarisch gekookt met zoveel mogelijk biologische en streekproducten.
Het verblijf is in principe in twee-persoonskamers. Er zijn een paar drie-persoonskamers en het is ook mogelijk om in eigen tent te kamperen. Op het inschrijfformulier kun je je voorkeur aangeven, bijvoorbeeld met wie je een kamer wilt delen. Er zal zoveel als mogelijk rekening gehouden worden met jouw voorkeur.
Aanbevolen literatuur:
‘Stralend in de wereld, de vijf Tibetaanse wijsheden in het dagelijkse leven’ Sebo Ebbens. Uitg. Asoka, 2013
‘ Vijf wijsheden, vijf energieën, een boeddhistisch inzicht in mensen, emoties en relaties’ Irini Rockwell, Uitg. Kunchab, 2003
‘Wijsheid in emotie, over de mandala van de vijf boeddha’s’, Han de Wit, Uitg. Bruna, 2003
Zie ook het artikel ‘Van Voice Dialogue naar Big Mind, Een samengaan van Westerse Psychologie en Oosterse spiritualiteit’ uit: Synthese, Tijdschrift voor hulpverlening, therapie en geestelijk werk, herfst 2003
Locatie
Pauenhof Pauendyk 1, 47665 Sonsbeck, Duitsland (bij Xanten, ter hoogte van Boxmeer, ca 1,5 uur van Utrecht)
Tijden
Aankomst zaterdag 14 oktober 2023 vanaf 12.15 uur. Lunch om 13 uur en start programma ca 14.30 uur.
We eindigen met gezamenlijke lunch op zaterdag 21 oktober.
Kosten
De kosten voor de sesshin bestaan uit twee bedragen: de kosten voor je deelname aan de sesshin (dit is inclusief 21 % btw en kosten van huur & verwarming van de zendo) en jouw eigen verblijfskosten in de Pauenhof.
Kosten sesshin (incl. 21% BTW): € 260 of € 170 (reductie)
Betaling voldoen vóór 15 september 2023 op IBAN NL49ASNB0707099919 t.n.v. I. Bakker – Zen Spirit, (BIC ASNBNL21) met vermelding: Sesshin oktober.
Verblijfskosten: € 429 op basis van 2-persoonskamer (de kosten variëren enigszins afhankelijk van de soort kamer). Kom je met een tent dan zijn de verblijfskosten € 395. Deel je je tent dan betaalt de tweede kampeerder € 275.
Je kan eigen beddengoed en handdoeken meenemen of huren voor € 10.
Neem voldoende contant geld mee, bijvoorbeeld voor het winkeltje en voor als je aan het einde van de sesshin een vrijwillige bijdrage wilt doen voor de vrijwilligers van de Pauenhof die met aandacht en liefde voor ons koken.
Je krijgt een nota van de Pauenhof voor de verblijfskosten met betaalinstructie. Daarom is het van belang dat je je voor 15 september aanmeldt, zodat wij de informatie op tijd kunnen doorgeven aan Ilka van de Pauenhof.
Info
Voor verdere inhoudelijke informatie: 0481 – 451792 of info@zenspirit.nl (Irène Sensei)
Voor praktische info stuur je een e-mail naar Greta Etsudo: g.t.antuma@gmail.com of Ytje Eshin: secr@zenspirit.nl
Opgave
Deze training gaat dit jaar niet door.
“What does a man in despair need? A human being” (Martin Buber)
Een training voor mensen die met oncologie patiënten werken en stil willen staan bij wat dit werk van hen vraagt en wat hen daarin steunt. Letterlijk en figuurlijk ‘stil staan’.
De diagnose kanker heeft grote impact op de mensen. Zij worden geconfronteerd met vragen over leven en dood, met onzekerheid en pijn. Hun leven wankelt als het ware.
Als zorgverlener word je daardoor ook geconfronteerd met allerlei zingevingsvragen en geraakt door de gevoelens die daarbij naar boven komen.
Hoe ga je hiermee om, vanuit zowel je persoonlijke als je professionele betrokkenheid?
Deze 3-daagse training draagt bij aan het ontwikkelen van de grondhouding die dit werk van jou als persoon én professional vraagt. Er is aandacht voor de therapeutische relatie die ook ruimte geeft aan levensvragen die niet oplosbaar zijn. Dit vraagt om reflectie op je eigen functioneren, je kracht en ook gevoelens van onmacht en kwetsbaarheid.
Er wordt o.a. gewerkt met het door dr. Joan Halifax ontwikkelde G.R.A.C.E. model. Omdat dit werk intensief is en zoveel van je vraagt, is er aandacht voor goede zelfzorg. Ook is er tijd voor stilte, natuur en bezinning, waardoor deze training een combinatie is van deskundigheidsbevordering en op adem komen op een prachtige plek met heerlijk eten.
De training wordt gegeven in samenwerking met Greta Antuma, die deze trainingen zal gaan overnemen.
Voor wie? Iedereen die in het werk met mensen met kanker te maken heeft is welkom. Deelnemers hebben meestal een diverse achtergrond en zij willen allemaal de zorg die zij geven optimaliseren en daar zelf gezond én gemotiveerd bij blijven.
Aan eerdere trainingen namen o.a. (huis)artsen, psychologen, (psycho)therapeuten, psychiaters, mindfulness trainers, verpleegkundigen, geestelijk verzorgers, beeldend therapeuten, maatschappelijk werkenden en leidinggevenden deel.
Maximaal 14 deelnemers
Locatie
Hof van Kairos, Vosseveldseweg 17, 7107 AD Winterswijk Kotten
Datum en tijden
Deze training gaat dit jaar niet door.
Voor verdere informatie en aanmelden: https://kairosbijkanker.nl/training/
“Een gebroken hart is een open hart”
(Bernie Glassman Roshi)
Zen Spirit organiseert met de Zen Peacemakers Lage Landen ’Samen stil voor vrede’ op 19 november a.s. onder leiding van Irène Kaigetsu Bakker Sensei.
We gaan samen in stilte mediteren voor vrede. Wij openen daarbij ons hart met velen tegelijk om met compassie en gelijkmoedigheid aanwezig te zijn bij het peilloze leed door (oorlogs)geweld dat momenteel in de wereld plaatsvindt.
Het is een online bijeenkomst via Zoom van 9.30 tot 12.15 uur met halverwege een pauze. Behalve stille (en deels geleide) meditaties is er een reflectie door Diana ‘Licht dat waakt’ Vernooij en contemplatie aan de hand van een tekst van Etty Hillesum. We eindigen met de Metta chant: het lied van liefdevolle vriendelijkheid en wel-willendheid (zie voor tekst en audio: https://zenspirit.nl/cd-metta-liefdevolle-vriendelijkheid/).
De bijeenkomst staat open voor iedereen die met de intentie voor vrede mee wil doen, dus je hoeft geen lid te zijn van Zen Spirit of de Zen Peacemakers.
Er zijn geen kosten aan deelname verbonden, maar mocht je een donatie willen doen dan graag voor de Be Foundation, die vanuit Polen Oekraïne op vele manieren steunt, onder andere door het brengen van medische hulpmiddelen naar enkele ziekenhuizen.
Je donatie graag overmaken op NL77TRIO 0254775845 t.n.v. IVM Bakker met vermelding: ‘Donatie Be Foundation Oekraïne’.
Irène zegt hierover: “Dana paramita: vrijgevigheid vanuit verbondenheid en het besef dat we allemaal één zijn. Dankbaarheid voor het voorrecht om in een land te leven zonder oorlog. En ik weet dat er geen zloty/cent ergens blijft hangen! Het hele bedrag maak ik in een keer over naar de ‘Be Foundation’, wat hen veel administratie scheelt.
Praktisch
Datum: 19 november 2023 van 9.30 – 12.15 uur
Kosten: geen; donatie voor Oekraïne wordt op prijs gesteld
Opgave: je hoeft je niet van tevoren aan te melden
Info: Voor vragen kun je contact opnemen met Els Nyozen Vegter via elsvegter@gmail.com
Zoomlink:
‘What does someone in dispair need? Another human being’ (Martin Buber)
‘Er Zijn, gewoon als mens’ voor iemand in de laatste fase van het leven.
Vroeg of laat krijgt vrijwel iedereen in dit leven te maken met een dierbare die zal gaan overlijden. Wat kan je dan voor hem of haar betekenen? Wat kan je doen of misschien juist beter laten? Is ‘Er Zijn’ wel genoeg en hoe doe je dat?
En hoe ga je om met wat deze situatie bij jouzelf allemaal oproept?
In deze online workshop verkennen we met elkaar deze vragen.
De workshop sluit goed aan op de cursus ‘Leven met Sterven, deel 1’ die Irène Bakker al enkele jaren bij 30Now geeft.
Deel 2 van ‘Leven met Sterven’ wordt alleen op locatie gegeven en gaat met name over stervensbegeleiding. Deze workshop vindt pas weer plaats van 25 – 27 oktober 2024.
Praktisch
Datum: 12 december 2023 van 19.30 – 21.30 uur
Kosten: 25 euro voor leden en 30 euro voor niet-leden
De workshop wordt niet opgenomen en is dus niet terug te kijken.
Opgave en info: https://www.30now.nl/er-zijn/
Van 28 juni t/m 30 augustus augustus is iedereen welkom om elke woensdagavond lekker buiten samen te mediteren bij het geluid van de vogels. Totaal dit jaar dus 10 keer!
De avonden zijn ook toegankelijk voor mensen die niet bij Zen Spirit zijn aangesloten.
Alexandra, Annemieke, Bernadette, Els, Ronald of Ytje van Zen Spirit Arnhem leiden deze ZomerAvondZen-meditaties op een prachtige plek in het park “De Gulden Bodem”, onderdeel van Sonsbeek park. Een van hen is in steeds om 19.15 uur ter plekke.
‘What does someone in despair need? Another human being’
(Martin Buber)
Tijdens ‘Leven met Sterven’ deel I werd met name stilgestaan bij onze eigen verhouding tot vergankelijkheid en sterven.
In deze vervolg workshop ‘Leven met Sterven’ deel 2 zal meer aandacht besteed worden aan het bijstaan van dierbaren of anderen die gaan sterven. Als iemand die ons dierbaar is gaat sterven willen we ons niet terugtrekken – overmand door onze eigen angsten of emoties – en de stervende alleen laten. We willen hem of haar ook dan, juist dán, tot vriend zijn. De moeite die we zelf hebben om afscheid te nemen en los te laten kan daarbij in de weg staan. Het thema voor ‘Leven met Sterven’ deel II is dan ook: ‘Hoe kunnen we er werkelijk zijn voor iemand die gaat sterven?’ En ook: hoe kan ik mijzelf voorbereiden als mijn dood dichterbij komt?
We weten maar één ding echt zeker: ieder van ons en iedereen die ons dierbaar is zal ooit sterven. Daar denken we niet graag aan. Velen van ons zijn ‘als de dood voor de dood’. Pas wanneer we geconfronteerd worden met een ongeneeslijke ziekte of de naderende dood van dierbaren of onszelf worden we gedwongen om ons daar hoe dan ook toe te verhouden.
Om een vriend te kunnen zijn tot op het laatst is het in de eerste plaats nodig om vertrouwd te raken met onze eigen sterfelijkheid. Dit weekend kan daarom alleen gevolgd worden indien er ooit aan de basis workshop ‘Leven met Sterven’ deel I of aan de cursus bij 30Now met Irène is deelgenomen. (Deze cursus wordt in januari 2023 opnieuw gegeven). Door de aard en de inhoud van deel II van de workshop wordt deze alleen op locatie aangeboden.
Mocht je professioneel of als vrijwilliger met stervenden werken en al eerder een basistraining elders hebt gevolgd, neem dan even contact op met Irène.
Irène gebruikt zowel inzichten uit het boeddhisme als uit de westerse psychologie en put o.a. uit haar rijke ervaring in het werken met mensen met kanker. Zie elders deze website op de pagina’s ‘Leven met Sterven’ en ook bij ‘Literatuur & meer’voor leestips.
Aanbevolen literatuur:
Joan Halifax: “De laatste woorden van liefde. Boeddhistische lessen over het leven en de dood.” Asoka / Milinda, 2014
Frank Ostaseski: “De vijf inzichten. Ontdek wat de dood ons kan leren over voluit in het leven staan.” Bruna, 2017
Christine Longaker: “Het licht van afscheid, Hoop vinden in leven en sterven”. Forum, 2004
Anālayo: “Mindfully facing disease and death. Compassionate advice from early Buddhist texts” Windhorse Publications, 2016
Locatie
Conferentieoord De Poort, Biesseltsebaan 34 6561 KC Groesbeek
De Poort is prachtig gelegen in de bossen ten zuiden van Nijmegen. Het eten is een feestje.
Datum en tijden
17 juni start 9.30 uur (ontvangst vanaf 9.00 uur) – 18 juni ca 16 uur
Kosten workshop
€ 100 of bij reductie: € 60, incl. 21 % btw
Kosten voor de workshop voor 18 mei betalen op ASN NL49ASNB0707099919 t.n.v. IVM Bakker, Haalderen, met vermelding: Leven met Sterven 2, juni
Verblijf
Zelf regelen met De Poort
Er staan voor de deelnemers 23 kamers gereserveerd, waarvan 5 met eigen badkamer en 5 pipowagens. Er kan ook gekampeerd worden. Thuis overnachten is mogelijk (maar liever niet om beter in de sfeer te kunnen blijven en er is ’s avonds ook nog ‘n programma). Voorovernachting is te boeken indien beschikbaar.
De kamers blijven tot 2 weken tevoren in optie staan, daarna gaan ze de vrije verkoop in en kan er alleen geboekt worden op basis van beschikbaarheid.
Annuleren
Tot 4 weken vóór aanvang van de workshop kan je kosteloos annuleren. Daarna ben je 50% van de kosten verschuldigd. Bij annulering binnen een week voor aanvang wordt 100 % in rekening gebracht.
Als je zelf voor een plaatsvervanger zorgt of iemand van de wachtlijst kan jouw plaats innemen, dan hoef je alleen 20 euro administratie kosten te betalen.
PS Het is het overwegen waard om bij je (doorlopende) reisverzekering ook een annuleringsverzekering af te sluiten.
Let op: Voor de verblijfskosten geldt de annuleringsregeling van De Poort.
Vooruitblik 2024

De online cursus ‘Leven met Sterven’ deel 1 wordt voor de vierde keer bij het online platform 30Now gegeven.
Blijkbaar voorziet deze cursus in een grote behoefte, want zowel in februari 2021 als in januari 2022 én 2023 waren er heel veel deelnemers. En de reacties waren unaniem enthousiast.
Op elke donderdag in februari krijg je toegang tot een nieuwe (vooraf opgenomen) lezing, een geleide meditatie, citaten en oefeningen. Elke dinsdagavond daaropvolgend is er een live online bijeenkomst rond het thema van die week (dinsdag 6, 13, 20 en 27 februari).
https://www.30now.nl/leven-met-sterven/
Deel 2 van ‘Leven met Sterven’ wordt alleen op locatie gegeven, namelijk van 25 – 27 oktober in De Poort in Groesbeek met een kleinere groep.
Ook de workshop ‘De Kracht van Vergeving en Verzoening’ van 7 – 10 maart 2024 sluit mooi aan op deze cursus ‘Leven met Sterven’.

“Wie niet kan vergeven, sluit zijn hart”
(Inayat Khan)
Tijdens deze dagen kunnen we ervaren dat vergeving werkelijk een kracht is, die ons hart weer kan openen. En daardoor bevrijden we in de eerste plaats onszelf!
Iemand anders of jezelf vergeven is niet makkelijk en vraagt tijd en moed. Je kunt niet vergeven totdat je dat wilt. En alleen jij weet of en wanneer je kunt vergeven. Dat moet een persoonlijke keus zijn die in vrijheid is genomen. Ook om vergeving kunnen vragen is een proces dat veel kanten heeft en tijd vraagt.
Vergeven is niet het ontkennen, maar juist erkennen wat is gebeurd en daardoor het ‘verhaal’ en de pijn achter je te kunnen laten.
Verzoening met wat is geweest verzacht de pijn die we vaak al lang met ons meedragen. Zowel vergeven als vergeving krijgen werkt bevrijdend. Het helpt om weer anders in het leven te gaan staan, los van bitterheid of wrok.
Naast o.a. (schrijf)oefeningen en geleide meditaties zullen we mediteren en in stilte wandelen. De periodes van stilte hebben een heilzaam effect op een proces van loslaten en opnieuw beginnen, met een geopend hart!
Reacties van enkele deelnemers:
“Ik heb het weekend als intens en bijzonder mooi ervaren. De groep was intiem, openend, veilig en verbonden. Helend en heel leerzaam”
“Ik wil je nogmaals erg bedanken voor het vergevingsweekend. Ik ben voor mijn gevoel echt een andere weg ingeslagen, en ben nog druk bezig dit te bestendigen en uit te breiden. Ik heb zeker belangstelling als je het nog een keer gaat doen!”
“Door wat je vertelde ontstond bij mij meteen al openheid en het vertrouwen om dit proces aan te gaan, o.a. in de schrijfoefeningen. Al met al vond ik het een boeiende en bevrijdende workshop.”
Locatie:
Franciscushuis, Gravenallee 30, 7591 PE Denekamp, Tel. 0541-753256
Het verblijf is in mooie 1-persoonskamers met eigen badkamer. Als je een kamer met iemand wilt delen kan je dat op het inschrijfformulier aangeven.
Datum en tijden:
Donderdag 7 maart start programma 14.30 uur (aankomst vanaf half 2) tot zondag 10 maart 15 uur
Kosten workshop:
€ 180 of bij reductie: € 100 (inclusief 21% btw)
Verblijfskosten:
ca € 260 zowel voor 1-persoonskamer als gedeelde kamer, inclusief beddengoed, handdoeken en toeristenbelasting. (Definitieve kosten volgen binnenkort)
Betaling:
Het totale bedrag graag voor 5 februari betalen op ASN NL49ASNB0707099919 t.n.v. IVM Bakker, Haalderen, met vermelding: ’Vergeving en Verzoening’. Je hoeft pas in 2024 te betalen.
Annuleringsregeling
Tot 2 weken vóór aanvang van de workshop kan je kosteloos annuleren. Daarna ben je 50% van de kosten verschuldigd. Bij annulering binnen een week voor aanvang wordt 100 % in rekening gebracht.
Als je zelf voor een plaatsvervanger zorgt of iemand van de wachtlijst kan jouw plaats innemen, dan hoef je alleen € 20 administratiekosten te betalen.
PS Het is het overwegen waard om bij je (doorlopende) reisverzekering ook een annuleringsverzekering af te sluiten.
Inschrijving:

‘Your presence is a gift’
(Thich Nhat Hanh)
Behalve de 8-daagse sesshin in het najaar is er dit jaar ook een sesshin (stilte retraite) in het voorjaar, eveneens in onze geliefde Pauenhof.
In oude teksten staat, dat toen Ananda enthousiast tegen de Boeddha zei dat de onderlinge vriendschap die hij ervaarde ‘de helft van het geestelijk leven uitmaakt’, de Boeddha antwoordde: ‘Zeg dat niet Ananda, spirituele vriendschap is in feite het hele geestelijk leven’ (‘the whole of the holy life’).
Als ik terugkijk op de afgelopen 20 jaar van Zen Spirit is het juist deze verbondenheid als spirituele vrienden op het zenpad, die als een rode draad door alle ontmoetingen met zoveel mooie mensen liep en loopt.
We verkennen daarom in deze bijzondere retraite de verschillende aspecten van de betekenis van spirituele vriendschap (in Pali: Kalyãna-mittatã) en het belang van sangha voor onze beoefening.
Tijdens de sesshin is er een intensief schema met zit- en loopmeditatie, service, samu (werkmeditatie), lichaamswerk en persoonlijk gesprek met Irène Kaigetsu Sensei, Annetje Jikai Brunner Sensei en dharmaholder Greta Etsudo Antuma.
Verder zijn er dagelijks dharmalessen rond het thema ‘Spirituele vriendschap’ en lopen we in stilte in de natuur.
Aan het einde van de sesshin vieren we dat Zen Spirit Groningen 20 jaar bestaat en Zen Spirit Arnhem inmiddels al 10 jaar!
De sesshin vindt weer plaats in het mooi gelegen Tibetaanse klooster de ‘Pauenhof’, net over de grens bij Arnhem / Nijmegen (ca 1,5 uur van Utrecht). Zie www.pauenhof.de
Er wordt heerlijk vegetarisch gekookt met zoveel mogelijk biologische en streekproducten.
Het verblijf is in principe in twee-persoonskamers. Er zijn een paar drie-persoonskamers en het is ook mogelijk om in eigen tent te kamperen. Op het inschrijfformulier kun je je voorkeur aangeven, bijvoorbeeld met wie je een kamer wilt delen. Er zal zoveel als mogelijk rekening gehouden worden met jouw voorkeur.
Locatie
Pauenhof Pauendyk 1, 47665 Sonsbeck, Duitsland (bij Xanten, ter hoogte van Boxmeer, ca 1,5 uur van Utrecht)
Tijden
Aankomst woensdag 8 mei vanaf 12.15 uur. Lunch om 13 uur en start programma 14.30 uur. We eindigen met een gezamenlijke lunch op zondag 12 mei
Kosten deelname sesshin
Kosten sesshin (incl. 21% BTW): € 160 of € 95 (reductie)
Betaling voldoen vóór 8 april 2024 op IBAN NL49ASNB0707099919 t.n.v. I. Bakker – Zen Spirit, (BIC ASNBNL21) met vermelding: Sesshin mei.
Kosten verblijf
Deze waren in 2023: € 270 op basis van 2-persoonskamer (de kosten variëren enigszins afhankelijk van de soort kamer). Kom je met een tent dan zijn de verblijfskosten € 230 Deel je je tent dan betaalt de tweede kampeerder € 182
Je kan eigen beddengoed en handdoeken meenemen of huren voor € 10.
Het is handig om contant geld mee te nemen, bijvoorbeeld voor het winkeltje en voor als je aan het einde van de sesshin een donatie wilt doen voor de vrijwilligers van de Pauenhof die met aandacht en liefde voor ons koken.
Je krijgt een nota van de Pauenhof voor de verblijfskosten met betaalinstructie. Daarom is het van belang dat je je voor 8 april aanmeldt, zodat wij de informatie op tijd kunnen doorgeven aan Ilka van de Pauenhof.
Opgave
Info
Voor verdere inhoudelijke informatie: 0481 – 451792 of info@zenspirit.nl (Irène Sensei)
Voor praktische info stuur je een e-mail naar Greta Etsudo: g.t.antuma@gmail.com of Ytje Eshin: secr@zenspirit.nl
Verder informatie volgt binnenkort.
De workshop is van vrijdagmiddag 25 oktober (14.00) tot zondagmiddag 27 oktober 2024 (16.00)
Als je op de voorlopige deelnemerslijst wilt, stuur dan een email naar Ytje: secr@zenspirit.nl.
Je krijgt dan bericht als het inschrijfformulier beschikbaar is, zodat je je kan opgeven.
Tot 4 weken voor aanvang kan je kosteloos annuleren.
Verder informatie volgt binnenkort.
